Thể thao mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho cả cơ thể và tâm trí, từ một trái tim mạnh mẽ hơn đến giảm căng thẳng. Tuy nhiên, nó cũng có thể làm tăng nguy cơ chấn thương khớp và viêm khớp sau chấn thương, một tình trạng gây cứng và đau quanh khớp bị thương. Điều này đặc biệt đúng đối với các vận động viên, những người khiến các khớp của họ bị hao mòn nhiều hơn hầu hết mọi người.
Sửa chữa xương và sụn khớp sau chấn thương là một thách thức lâu dài trong lĩnh vực y học tái tạo. Những năm gần đây đã chứng kiến những tiến bộ nhanh chóng trong các chiến lược kỹ thuật mô, nhưng những phương pháp điều trị này cần phải phẫu thuật, điều này mang lại những rủi ro và biến chứng riêng. Điều trị không xâm lấn viêm khớp sau chấn thương vẫn là mục tiêu cuối cùng.
Thuốc tái tạo xương và sụn
Thách thức này từ lâu đã thu hút Giáo sư Keolebogile Shirley Motaung, Giám đốc Chuyển giao Công nghệ và Đổi mới tại Đại học Công nghệ Durban ở Nam Phi. Là một nhà khoa học y sinh, nghiên cứu của cô tập trung vào tế bào gốc, kỹ thuật mô và y học tái tạo. Năm 2007, khi đang theo học tiến sĩ về công nghệ y sinh tại Đại học California, Davis, cô bắt đầu làm việc với một nhóm protein được gọi là protein tạo hình xương để tái tạo xương và sụn. Các protein tạo hình xương mang đến những cơ hội đầy hứa hẹn cho y học tái tạo, nhưng chúng rất đắt tiền – thường là quá đắt đối với những người ở các cộng đồng có thu nhập thấp và trung bình.
Điều trị tự nhiên cho bệnh viêm khớp, sử dụng khả năng chữa bệnh của thực vật
Rào cản tài chính trong chăm sóc sức khỏe đã khiến Giáo sư Motaung tìm ra phương pháp điều trị thay thế tự nhiên và rẻ tiền cho bệnh viêm khớp ở thực vật. Cô biết rằng các cộng đồng bản địa trên khắp thế giới đã sử dụng cây thuốc để điều trị mọi loại bệnh, từ cảm lạnh thông thường và đau bụng kinh cho đến bệnh lao và tiểu đường. Cô cũng biết rằng quê hương của cô, Nam Phi, là một trong những quốc gia đa dạng sinh học nhất trên thế giới, nơi sinh sống của hàng nghìn loài thực vật không nơi nào khác trên Trái đất tìm thấy. Giáo sư Motaung giải thích: “Nam Phi rất giàu hệ thực vật bản địa, nhưng trước đây chưa có ai thực hiện nghiên cứu khoa học về khả năng điều trị các bệnh về xương và sụn của những loài thực vật này.
Cuộc tìm kiếm của cô đã đưa cô đến với hai loài bản địa: gỗ tếch châu Phi , một loại cây của rừng và thảo nguyên, và hoa loa kèn dứa , một loài hoa ngắn, sặc sỡ. Cả hai loại cây này đều chứa các chất hóa học có thể kích hoạt các tế bào cơ thể, tăng cường quá trình hình thành xương và chữa lành vết thương trong ống nghiệm. Khi kết hợp với các tế bào gốc, chúng cũng có thể giúp hướng dẫn sự phát triển của các mô mới, một quá trình được gọi là “giàn giáo”.
La-Africa Soother, một loại kem chống viêm độc đáo
Vào năm 2015, Giáo sư Motaung đã thành lập Global Health Biotech Pty Ltd. , một công ty con của Đại học Công nghệ Durban. “Thật tuyệt khi các nhà nghiên cứu xuất bản công trình của họ,” Giáo sư Motaung cho biết trong một cuộc phỏng vấn với WIPO vào năm 2021 , “nhưng điều quan trọng là họ phải nghĩ về cách công việc của họ có thể mang lại lợi ích cho cộng đồng và tạo việc làm cho cả chính họ và những người khác.”
Được thúc đẩy bởi triết lý này, cô và nhóm nghiên cứu của mình tại Global Health Biotech đã bắt đầu phát triển và sản xuất một loại kem chống viêm có nguồn gốc từ thực vật có tên là La-Africa Soother . Không giống như các loại kem khác nhắm vào đau cơ và đau khớp, La-Africa Soother độc đáo ở chỗ nó cũng có thể cung cấp dịch vụ chăm sóc phòng ngừa: bằng cách bôi nó trước khi tập thể dục, người dùng có thể giảm khả năng bị đau. La-Africa Soother cũng có chức năng như một chất phục hồi nhờ khả năng – duy nhất trên thị trường – thúc đẩy sự phát triển của collagen loại II, một thành phần thiết yếu của sụn khớp.
Thiết lập chiến lược sở hữu trí tuệ của Global Health Biotech
Giáo sư Motaung biết rằng sở hữu trí tuệ (IP) sẽ là trung tâm cho sự thành công của Global Health Biotech. Tuy nhiên, việc đảm bảo kinh phí để trang trải phí bằng sáng chế là một thách thức đáng kể. Do đó, cô ấy đã dàn xếp một thỏa thuận với Đại học Công nghệ Durban, trong đó trường đại học này sẽ chi trả phí bằng sáng chế và sau đó cấp phép sở hữu trí tuệ cho cô ấy và Global Health Biotech kèm theo tiền bản quyền. Giáo sư Motaung nói: “Việc trường đại học chi trả phí bằng sáng chế của chúng tôi và tôi có thể cấp phép nó với chi phí thấp hơn nhiều, đã thực sự hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh của chúng tôi.
Những thách thức khác bao gồm việc đăng ký La-Africa Soother với Cơ quan Quản lý Sản phẩm Y tế Nam Phi và nhận được sự chấp thuận cuối cùng để bán sản phẩm, cả hai quá trình này đều mất nhiều thời gian. Tuy nhiên, La-Africa Soother hiện đã được cấp bằng sáng chế và có bán trên thị trường ở Nam Phi. Công nghệ sinh học y tế toàn cầu đã được đăng ký làm nhãn hiệu, giúp xây dựng sự công nhận thương hiệu và phát triển cơ sở khách hàng của mình. Để mở rộng phạm vi sản phẩm của mình, công ty gần đây cũng đã cấp phép công nghệ từ Đại học Stellenbosch để phát triển một loại sữa lắc protein thuần chay, có thể giảm viêm.
Sự cần thiết của giáo dục SHTT trong các trường đại học nghiên cứu
Với kinh nghiệm thành lập công ty và điều hướng hệ thống sở hữu trí tuệ của Nam Phi, và được thúc đẩy bởi niềm tin rằng nghiên cứu khoa học nên được sử dụng để mang lại lợi ích cho mọi người, Giáo sư Motaung hiện đào tạo sinh viên không chỉ tiến hành nghiên cứu mà còn tạo ra ý tưởng kinh doanh và tạo cơ hội việc làm . Sở hữu trí tuệ là trung tâm của nền giáo dục đa dạng này, và Giáo sư Motaung hiện đang làm việc để đưa việc đào tạo về Sở hữu trí tuệ vào chương trình giảng dạy cho các văn bằng khoa học của trường đại học. Bằng cách này, cô ấy hy vọng sẽ nuôi dưỡng những nhà đổi mới và doanh nhân trẻ, đồng thời mang đến cho họ cơ hội thương mại hóa những đổi mới của mình.
Giáo sư Motaung cũng muốn chứng kiến sự thay đổi lớn hơn trong thái độ của các trường đại học đối với IP. Cô giải thích: “Danh mục sở hữu trí tuệ của hầu hết các trường đại học nghiên cứu lớn đang bùng nổ với những sản phẩm tuyệt vời, nhưng phần lớn những phát minh này chẳng đi đến đâu vì không có chuyên gia đủ trình độ để đưa chúng ra thị trường. “Vì vậy, nó không đủ để chỉ đơn giản là có được bằng sáng chế. Các trường đại học cần tích cực cấp phép cho những công nghệ đã được cấp bằng sáng chế đó và tạo cơ hội cho sinh viên nghiên cứu tiếp cận chúng, đưa chúng ra thị trường và đảm bảo rằng nghiên cứu chuyển thành các sản phẩm và dịch vụ mang lại lợi ích cho xã hội và đóng góp cho nền kinh tế quốc gia.”
Các nhà nghiên cứu và đổi mới nữ ở Châu Phi phải đối mặt với những thách thức
Ngay cả khi đã hiểu rõ hơn về IP, những rào cản vẫn còn đối với những nhà đổi mới như Giáo sư Motaung. Bất chấp những nỗ lực nhằm đảm bảo bình đẳng giới trong khoa học, chưa đến một phần ba số nhà nghiên cứu về khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học ở Châu Phi là phụ nữ và các báo cáo về phân biệt giới tính trong các lĩnh vực này vẫn còn phổ biến. Một trong những rào cản mà các nhà khoa học nữ phải đối mặt là sự thiếu uy tín, điều mà Giáo sư Motaung đã trải qua trong suốt sự nghiệp của mình. Cô thừa nhận: “Thật không dễ dàng để trở thành một nữ doanh nhân da đen. “Mọi người không tin vào bạn. Bạn luôn phải chứng minh bản thân và chứng minh rằng sản phẩm của bạn hoạt động. Là phụ nữ trong khoa học và công nghệ, bạn phải làm việc gấp đôi, thậm chí gấp ba lần nam giới.”
Giáo sư Motaung tin rằng giáo dục và cung cấp nhiều nền tảng hơn cho phụ nữ giới thiệu nghiên cứu của họ có thể giúp đạt được một xã hội toàn diện hơn. Tuy nhiên, trong khi chờ đợi, “không thể phóng đại tầm quan trọng của sự quyết tâm” đối với các doanh nhân nữ. “Sự kiên trì và niềm đam mê là rất quan trọng,” cô nhấn mạnh.
Quyết tâm của chính Giáo sư Motaung đã thúc đẩy bà tiếp tục công việc của mình với Công nghệ sinh học Y tế Toàn cầu. “Mục tiêu của tôi là các sản phẩm của chúng tôi có mặt trên toàn cầu, đặc biệt là cho các cộng đồng có thu nhập trung bình và thấp,” cô nói. Để đạt được tham vọng này sẽ đòi hỏi phải tiếp tục ưu tiên IP, như Giáo sư Motaung biết rõ: “ngay từ đầu, rõ ràng IP sẽ là trung tâm trong tương lai của Công nghệ sinh học Y tế Toàn cầu.”
Nguồn: WIPO