Sự tuỳ tiện… “chết người”

Ngày 9/3/1988 Ban Quản lý ruộng đất và Đo đạc bản đồ tỉnh Hà Nam Ninh (cũ) có Văn bản hiệp y số 36-88/HPH và ngày 10/12/1990, UBND tỉnh Hà Nam Ninh có tiếp Quyết định số 865/QĐ-UB giao đất có thu tiền SDĐ dọc trục quốc lộ 1A cho 131 hộ dân thuộc xã Gia Xuân, huyện Gia Viễn. “Tát nước theo mưa”, UBND xã Gia Xuân cũng “tự ý” giao thêm đất ở cho 54 hộ nữa và để 3 hộ khác “nhảy dù” chiếm đất trái phép. Đến ngày 10/12/2001, UBND huyện Gia Viễn ban hành Quyết định số 277/QĐ-UB, giao tiếp đất ở cho 6 hộ nữa.

Được Nhà nước giao đất, nhận đất đúng đối tượng, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với Nhà nước. Ấy vậy mà, cứ hết năm này qua năm khác, một yêu cầu hết sức chính đáng là được cấp giấy chứng nhận (GCN) quyền sử dụng đất (QSDĐ) – sổ đỏ, của đa phần hộ dân khu vực này vẫn không được đáp ứng. Cực chẳng đã, bắt đầu từ năm 1995, người dân gửi đơn hỏi, rồi khiếu nại từ xã đến huyện, tỉnh và cả T.Ư. Thế là một cuộc “chuyển đơn” lòng vòng kéo dài gần hai chục năm trời.

“Dùng dằng” mãi, cho đến ngày 10/11/2009, UBND xã Gia Xuân mới có Văn bản số 08/CV-UBND, tiếp đến ngày 31/12/2009, UBND huyện Gia Viễn có Thông báo số 257/TB-UBND gửi các hộ dân nơi đây. Theo 2 văn bản này, lý do chưa thể cấp “sổ đỏ” là do ngay từ đầu, các hộ dân đã được giao đất trong chỉ giới giao thông quốc lộ 1A, vi phạm Nghị định số 203-HĐBT, ngày 21/12/1982 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ). Mặt khác, hiện Nhà nước đang triển khai dự án mở rộng quốc lộ 1A nên việc cấp “sổ đỏ” cho các hộ dân ven quốc lộ 1A thuộc xã Gia Xuân còn phải chờ ý kiến chỉ đạo của… Bộ Giao thông Vận tải và Thủ tướng Chính phủ.

Thế là, chỉ vì sự cẩu thả, tuỳ tiện của các cán bộ thừa hành nhiệm vụ cấp xã, huyện khi lập, trình, duyệt dự án và tổ chức giao đất tại thực địa cho các hộ dân vào các năm 1988, 1990 và 2001 mà cả nghìn con người (trong gần 200 hộ dân xã Gia Xuân) bị “vạ lây” đến tận bây giờ.

Nguyện vọng chính đáng cần được đáp ứng

Hoang mang trước nội dung thông báo của xã, huyện, người dân lại tiếp tục đơn thư, rồi cử đại diện đi gặp các cơ quan chức năng cấp huyện, cấp tỉnh và trung ương, vẫn chưa tìm được câu trả lời thực sự xác đáng. Cho mãi đến ngày 7/5/2010, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về việc giải quyết một số vụ việc khiếu tố của công dân, UBND tỉnh Ninh Bình mới chính thức ban hành Văn bản số 56/UBND-VP 10 “v/v Giải quyết đơn thư của một số công dân xã Gia Xuân”, trong đó yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Gia Viễn thông báo cho dân chờ… bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng khi mở rộng quốc lộ 1A theo phê duyệt (dự kiến là cuối quý II/2010) của Bộ Giao thông Vận tải và giao nhiệm vụ cho UBND huyện Gia Viễn “Xem xét, cấp GCNQSDĐ cho các hộ nếu có diện tích đất còn lại đủ để xây dựng nhà ở”!

Biết được nội dung văn bản kể trên của UBND tỉnh, người dân càng hoang mang hơn, bởi đến thời điểm này, việc cấp “sổ đỏ” chắc chắn không thể thực hiện, bởi nếu trừ chỉ giới quốc lộ 1A theo Nghị định số 203-HĐBT là 26m tính từ tim đường, thì 100% số hộ (kể cả được cấp và tự lấn chiếm) gần như… hết đất. Như vậy, nguy cơ bị giải toả, di dời đã hiển hiện trước mắt. Vậy, khi bị Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án mở rộng, nâng cấp quốc lộ 1A, liệu các hộ dân xã Gia Xuân (trong diện được huyện, tỉnh cấp đất) có được bồi thường giá trị QSDĐ và tài sản, hoa màu trên đất như hàng trăm hộ dân ở xã Gia Thanh (phía trên) và Gia Chấn (phía dưới) cũng được cấp đất cùng thời điểm, cũng vi phạm hành lang quốc lộ 1A, nhưng đã có “sổ đỏ” từ các năm 1992 – 1993 hay không? Thiết nghĩ, trên cơ sở Văn bản chỉ đạo số 56/UBND-VP 10, ngày 07/05/2010 của UBND tỉnh Ninh Bình, UBND huyện Gia Viễn cần khẩn trương có văn bản thông báo chi tiết quyền lợi từng diện đối tượng (được Nhà nước cấp đất, do xã cấp sai thẩm quyền và tự lấn chiếm) đối với 189 hộ dân dọc trục quốc lộ 1A xã Gia Xuân. Đây là nguyện vọng chính đáng cần được đáp ứng nhằm an dân, chấm dứt khiếu kiện.

Ngân Hà

Ý kiến chuyên gia

Theo nội dung bài báo thì toàn bộ 131 hộ dân dọc trục quốc lộ 1A xã Gia Xuân được cấp đất ở trong các năm 1988, 1990, 2001 (trước ngày Luật Đất đai 2003 có hiệu lực) theo các quyết định của Ban Quản lý ruộng đất và Đo đạc bản đồ tỉnh Hà Nam Ninh (cũ), UBND tỉnh Hà Nam Ninh và UBND huyện Gia Viễn đều thuộc trường hợp “người SDĐ có quyết định giao đất của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về đất đai”. Vì vậy, căn cứ khoản 2 Điều 8 Nghị định số 197/2004/NĐ-CP, cho dù chưa được cấp GCNQSDĐ, những hộ này vẫn được bồi thường giá trị QSDĐ, nhà cửa và vật kiến trúc trên đất khi đất họ đang sử dụng bị thu hồi như đối với trường hợp đã có GCNQSDĐ. Căn cứ khoản 1 và khoản 2 Điều 49 Luật Đất đai 2003, người được Nhà nước giao đất mà chưa được cấp GCNQSDĐ thuộc trường hợp được cấp GCNQSDĐ. Việc đưa ra lý do “đất nằm trong hành lang bảo vệ an toàn công trình” để từ chối cấp GCNQSDĐ đối với các trường hợp giao đất từ quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, là không có cơ sở. Khoản 2, Điều 8 Thông tư số 17/2009/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường (quy định về GCNQSDĐ) chỉ rõ: “Trường hợp thửa đất hoặc một phần thửa đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình đã được công bố, cắm mốc thì ghi “Thửa đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình… (ghi tên của công trình có hành lang bảo vệ)”; hoặc ghi “thửa đất có… m2 đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình …”. Đối với 3 hộ tự lấn chiếm đất và 54 hộ được UBND xã giao đất trái thẩm quyền, trong khi đa phần diện tích đất lại nằm trong hành lang an toàn giao thông đường bộ, thì không có cơ sở để cấp GCNQSDĐ cho các hộ này. Tuy nhiên, nếu trên đất có nhà ở, không có tranh chấp và SDĐ ổn định từ trước ngày 15/10/1993, khi Nhà nước thu hồi đất, sẽ được bồi thường, hỗ trợ về đất theo quy định tại Điều 44 Nghị định số 84/2007/NĐ-CP. Nếu trường hợp các hộ này SDĐ từ sau ngày 15/10/1993 mà không có giấy tờ về QSDĐ thì việc bồi thường, hỗ trợ về đất khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện theo quy định tại Điều 45 Nghị định số 84/2007/NĐ-CP.

Nguyễn Chấn
Luật gia-Nhà báo
PGĐ Công ty Luật SHTT ALNGUYEN
http://www.thanhtra.com.vn/Default.aspx?tabid=55&newsid=29593