Khi nhận thấy ý tưởng công nghệ có khả năng thương mại, DN cần bảo vệ ngay ý tưởng đó một cách hữu hiệu và đúng pháp luật để ngăn các đối thủ cạnh tranh chiếm thị trường. Ý tưởng công nghệ có thể được bảo vệ ở dạng Bằng độc quyền sáng chế, Bí mật kinh doanh hoặc Bài đăng báo. Quy trình 6 bước sau đây sẽ giúp các nhà công nghệ lựa chọn được biện pháp bảo vệ hữu hiệu.

Để bảo vệ ở dạng Bằng độc quyền sáng chế, bạn buộc phải bộc lộ công khai ý tưởng công nghệ của bạn dưới dạng bản mô tả, đổi lại bạn sẽ được bảo hộ độc quyền ý tưởng của mình trong thời hạn 20 năm. Để bảo vệ ở dạng bí mật kinh doanh, bạn chỉ cần cho thấy có những biện pháp hữu hiệu để ngăn người khác tiếp cận được ý tưởng công nghệ của bạn. đổi lại bạn sẽ được bảo hộ độc quyền ý tưởng của mình vô thời hạn cho tới khi có ai đó độc lập nghiên cứu, hoặc “mổ xẻ” sản phẩm mà phát hiện ra, lặp lại được ý tưởng của bạn (gọi là “phân tích ngược” công nghệ) và sử dụng nó vào mục đích thương mại.

Ngoài ra, các nhà công nghệ, đặc biệt là các nhà khoa học, có thể ngăn nguy cơ bị cạnh tranh đối với công nghệ của mình bằng cách công bố chúng trên những tạp chí khoa học hoặc thương mại. Cách này nghe có vẻ vô lý, nhưng nếu biết được rằng để được bảo hộ độc quyền các sáng chế cần phải có tính mới, thì một bài báo công bố sáng chế sẽ ngăn việc đối thủ cạnh tranh có thể được cấp bằng độc quyền cho sáng chế đó.

Khi có ý tưởng công nghệ có khả năng khai thác thương mại cao, bạn nên bảo vệ chúng dưới dạng nào trong số các dạng nêu trên?

Bước 1: Công nghệ cần phải bộc lộ công khai? Câu hỏi đầu tiên đặt ra là liệu có quy định pháp luật nào yêu cầu phải bộc lộ? Ví dụ, để được cấp phép lưu hành các sản phẩm như dược phẩm, luật pháp yêu cầu phải có bản tài liệu mô tả kỹ thuật về thuốc. Như vậy, các ý tưởng công nghệ liên quan đến dược phẩm không thể bảo vệ theo hình thức là Bí mật kinh doanh được.

Bước 2: Công nghệ dễ bị phân tích ngược? Câu hỏi tiếp theo cần được giải đáp là liệu ai đó có thể độc lập phân tích ngược được công nghệ không? Nếu có thể, thời gian mất bao lâu? Rõ ràng thành công của họ sẽ nhanh chóng làm giảm giá trị sản phẩm gắn ý tưởng công nghệ của bạn bởi sự cạnh tranh sẽ kéo giá cả xuống. Trong trường hợp này, ý tưởng của bạn nên được bảo hộ ở dạng Bằng độc quyền sáng chế, vì cách này cho phép bạn ngăn họ sử dụng ý tưởng của bạn trong suốt thời gian bạn được bảo hộ độc quyền.

Bước 3: Công nghệ thay đổi nhanh? Nếu sự cải tiến về mặt công nghệ diễn ra nhanh chóng thì điều vô cùng quan trọng là phải đưa sáng chế đó ra thị trường càng sớm càng tốt. Điều này sẽ giúp tạo ra các rào cản thâm nhập công nghệ. Trường hợp này Bằng độc quyền sáng chế cùng thời gian bảo hộ dài không phải là cách bảo vệ hữu hiệu một khi công nghệ cơ bản có thể sớm lỗi thời.

Bước 4: Lĩnh vực công nghệ mới? Một lĩnh vực công nghệ mới toanh, ví dụ như Internet vào những năm 1990 chẳng hạn, sẽ là công nghệ độc tôn. Và khi đó, Bằng độc quyền sáng chế sẽ ngay lập tức cho bạn có quyền độc quyền ở phạm vi rất rộng.

Bước 5: Bạn quan tâm đến việc chuyển giao công nghệ? Nếu bạn muốn thu lợi nhuận qua việc chuyển giao công nghệ thì cách tốt nhất nên ký hợp đồng chuyển giao công nghệ thông qua Bằng độc quyền sáng chế, vì cách này sẽ an toàn hơn cho chủ bằng sáng chế, còn hợp đồng chuyển giao Bí mật kinh doanh thường có nhiều rủi ro vì bạn phải trao bí mật cho các bên thứ ba nhận chuyển giao.

Bước 6: Lợi nhuận từ thị trường tiềm năng lớn hơn chi phí nộp đơn yêu cầu cấp bằng độc quyền sáng chế và chi phí kiện tụng? Nhìn chung, chi phí cho việc nộp đơn sáng chế và các chi phí liên quan có thể khá đắt. Ví dụ, chỉ riêng phí nộp đơn ở Mỹ có thể từ khoảng 5.000 – 15.000 USD, và chi phí cho việc kiện tụng về sáng chế có thể gấp nhiều lần con số trên. Do đó, nếu doanh thu từ thị trường tiềm năng có thể thấp so với các chi phí pháp lý trên thì cách tốt nhất là nên công bố ý tưởng công nghệ của bạn trên một tạp chí có uy tín. Một bài báo đề cập đến tên của bạn cùng với sáng chế của bạn có thể được xem như một cách công bố mang tính bảo vệ. Chiến lược này còn có thêm một số ưu điểm, bao gồm cả việc quảng bá thương hiệu của bạn trên thị trường và loại bỏ cơ hội đối thủ của bạn có thể đăng ký sáng chế hoặc công bố là sáng chế của họ.

Bộc lộ hay không?

Giả sử bạn có thể điều chế được một hợp chất mới trong điều kiện công nghiệp thông thường mà khi trộn hợp chất này với xi măng theo tỷ lệ 1: 1016 sẽ tạo ra được một loại vật liệu siêu nhẹ và siêu bền. Công nghệ này quả là vô giá. Xét về khía cạnh thương mại hóa, bạn không cần thiết phải tìm kiếm hợp đồng chuyển giao công nghệ, vì bạn có thể bán hợp chất gốc. Khi đó, công nghệ này nên được bảo vệ ở dạng bí mật kinh doanh.

Giả sử bạn bào chế ra được một loại thuốc tương tự aspirin. Theo quy định của pháp luật, tất cả các thông tin về chế phẩm này phải được bộc lộ đầy đủ nếu bạn muốn được cấp phép lưu hành và do các sản phẩm thuốc thường mang lại lợi nhuận lớn hơn nhiều so với chi phí nộp đơn cấp bằng sáng chế. Vì vậy, bạn nên chọn giải pháp bảo vệ dưới hình thức Bằng độc quyền sáng chế.

Loài nhện rêu Samoam được biết đến như loài nhện nhỏ nhất với chiều dài khoảng 0,34 mm. Giả sử bạn vừa chế tạo được thiết bị đếm chính xác số lông của những con nhện này. Tuy nhiên, với tính đặc chủng cao của thiết bị thì chúng ta cũng hiểu rằng thị trường đối với thiết bị này thấp. Vì vậy, công bố dạng bài báo khoa học sẽ là hành động bảo vệ tốt nhất.

Hãy giả sử đây là năm 1995 và chúng ta có một phần mềm tìm kiếm thông tin qua Internet trên cơ sở từ khóa. Vì vậy, bảo vệ ý tưởng công nghệ bằng Bằng độc quyền sáng chế là cách thông minh nhất.

thongtindubao.gov.vn/Default.aspx?mod=News&cat=119&nid=4887 – 148k –